Tại cuộc tổng điều tra dinh dưỡng năm 2009-2010 của viện Dinh dưỡng và Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc cho thấy tỷ lệ thiếu máu của phụ nữ tuổi sinh đẻ Việt Nam là khoảng 28,8%-36,5%. Nguyên nhân phổ biến nhất của thiếu máu là thiếu sắt.

Theo PGS-TS.Bác sỹ Nguyễn Thị Lâm, Nguyên Phó viện trưởng viện Dinh dưỡng Quốc gia, nguyên nhân thiếu máu, thiếu sắt bắt nguồn từ chế độ ăn ít chất sắt. Theo đó, mỗi 10mg-20mg chất sắt nạp vào, chỉ có 1mg sắt được hấp thụ. Thêm vào đó, chế độ ăn ít chất sắt càng góp phần dẫn đến tình trạng thiếu máu thiếu sắt.

Thiếu máu, thiếu sắt cũng có thể gặp ở các giai đoạn trẻ em và thanh thiếu niên đang phát triển, phụ nữ mang thai và cho con bú, nhu cầu sắt tăng và sản xuất hồng cầu tăng.

“Tình trạng này còn có nguyên nhân khi gặp các bất thường đường tiêu hóa hoặc một số loại thuốc uống tác động đường tiêu hóa cũng có thể làm thay đổi sự hấp thu sắt và dẫn đến thiếu máu thiếu sắt. Ngoài ra, mất máu cũng khiến người bình thường thiếu sắt.

Những trường hợp mất máu là do chảy máu đường ruột, chảy máu kinh nguyệt hoặc chấn thương”, PGS. TS Nguyễn Thị Lâm bày tỏ.

TS. Nguyễn Thị Lâm cho biết, mỗi người có thể có các dấu hiệu khác nhau. Nhưng nếu gặp phải các dấu hiệu: Da nhợt nhạt, thiếu sắc; hay cáu gắt; thiếu năng lượng hoặc mệt mỏi; tăng nhịp tim… thì người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời.

Hậu quả của thiếu máu, thiếu sắt là nếu không điều trị có thể dẫn đến chậm phát triển tâm thần vận động, giảm tập trung, nhanh nhẹn và ảnh hưởng đến học tập. Đối với thai phụ, thiếu máu có thể làm cho mẹ dễ bị sẩy thai, nhau tiền đạo, nhau bong non, tăng huyết áp thai kỳ, con sinh ra bị nhẹ cân, non tháng...

Để khắc phục tình trạng này, bác sỹ Nguyễn Thị Lâm đưa ra lời khuyên: Người dân-đặc biệt là những bà mẹ đang mang thai, trẻ em cần có chế độ ăn giàu chất sắt thông qua các thực phẩm giàu chất sắt gồm: Thịt (thịt bò, thịt lợn, thịt cừu…), gan và các loại nộ‌i tạn‌g khác; gia cầm (gà, vịt); thủy hải sản (tôm, cua, sò, cá mòi, cá cơm); rau (bông cải xanh-súp lơ, cải xoăn…); các loại đậu (đậu xanh, đậu Hà Lan…), bánh mì nguyên cám, trứng, nho khô… Hoặc có thể bổ sung viên sắt có thành phần gluconate (thuộc nhóm sắt hữu cơ) giúp hấp thu nhanh qua ruột và ít gây táo bón.

Với mong muốn giúp nhân viên nhà thuốc hiểu thêm về bệnh thiếu máu thiếu sắt để có thể tư vấn rõ ràng hơn cho khách hàng, ngày 12-12, Hội Bác sỹ gia đình TP Hồ Chí Minh sẽ tổ chức tập huấn cho nhân viên nhà thuốc với chủ đề Sử dụng đúng cách các chế phẩm bổ sung sắt và xit folic.

Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã thống kê, nhu cầu sắt của phụ nữ có thai cần 27mg/ngày; nữ (14 – 1‌8 tuổ‌i) cần 15mg/ngày; Nữ (19 – 50 tuổi) cần 18mg/ngày. Nếu viên bổ sung chỉ có thành phần sắt đơn thuần, c‌ơ th‌ể có khả năng không hấp thu đủ lượng sắt cần thiết.

Để đạt hiệu quả tối ưu khi sử dụng viên sắt, một số sản phẩm có thể bổ sung thêm trong viên sắt Vitamin B12 giữ vai trò quan trọng trong quá trình tạo hồng cầu; Vitamin C giúp tăng hấp thu sắt; Sorbitol: giảm tình trạng táo bón do sắt (tình trạng rất hay gặp khi uống viên bổ sung sắt); Các nguyên tố vi lượng khác (đồng, mangan) giúp kíc‌h thí‌ch quá trình sử dụng sắt và là chất xúc tác cho việc tạo thành hemoglobin (Hb); Axít folic (vitamin B9) phù hợp với phụ nữ mang thai đề phòng dị tật ống thần kinh cho thai nhi; Hương, mùi thơm để tránh mùi tanh của sắt”, PGS. TS Nguyễn Thị Lâm chia sẻ.