Hạn chế phát sinh thủ tục không cần thiết

Mới đây, Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị tập huấn trực tuyến, phổ biến 3 Thông tư hướng dẫn Nghị định số 10/2021/NĐ-CP. Trước đó, ngay sau khi Nghị định số 10/2021/NĐ-CP đã được Chính phủ ban hành hồi tháng 2/2021 thì vào tháng 3/2021, Bộ Xây dựng đã tiến hành tập huấn nghị định này.

Các nỗ lực trên cho thấy, Bộ Xây dựng rất khẩn trương phổ biến quy định mới trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng nhằm giải quyết kịp thời những vấn đề mới phát sinh, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn.

Đề cập đến một số điểm nổi bật của Nghị định, ông Đàm Đức Biên - Cục trưởng Cục Kinh tế xây dựng (cơ quan chủ trì dự thảo để Bộ Xây dựng trình Chính phủ ban hành Nghị định 10/2021/NĐ-CP) cho biết: Nghị định số 10/2021/NĐ-CP phân định rõ về trách nhiệm, nội dung thẩm định, thẩm quyền thẩm định tổng mức đầu tư (TMĐT), dự toán xây dựng (DTXD) công trình, dự toán gói thầu của cơ quan chuyên môn về xây dựng, người quyết định đầu tư (QĐĐT), chủ đầu tư.

Các quy định mới được điều chỉnh, thay đổi theo hướng tăng thêm quyền, trách nhiệm của người quyết định đầu tư trong việc xác định, phê duyệt TMĐT của chủ đầu tư trong việc xác đinh, phê duyệt DTXD, dự toán gói thầu.

Nghị định số 10/2021/NĐ-CP giao cơ quan, tổ chức được giao nhiệm vụ chuẩn bị dự án hoặc chủ đầu tư (trong trường hợp đã xác định được chủ đầu tư) tổ chức lập, thẩm định và phê duyệt dự toán chi phí các công việc ở giai đoạn chuẩn bị dự án (trừ chi phí thuê tư vấn nước ngoài).

Giao chủ đầu tư thực hiện thẩm định, phê duyệt dự toán chi phí các công việc chuẩn bị để lập thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở và các chi phí tính chung cho cả dự án.

Ông Biên nhận định: Các quy định mới đã góp phần hạn chế phát sinh thủ tục không cần thiết và đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị dự án, thực hiện dự án.

Linh hoạt trong việc lựa chọn phương pháp xác định TMĐT

Cũng theo ông Biên, Nghị định số 10/2021/NĐ-CP tạo sự linh hoạt hơn trong việc lựa chọn phương pháp xác định TMĐT. Việc lựa chọn phụ thuộc vào nội dung, mức độ chi tiết về thiết kế công trình, dự án thể hiện trong bước thiết kế cơ sở.

Nghị định số 10/2021/NĐ-CP bổ sung, quy định rõ phạm vi, nội dung cần thẩm định đối với TMĐT điều chỉnh; quy định cụ thể trường hợp cần có ý kiến thẩm định của cơ quan chuyên môn về xây dựng, trường hợp chỉ cần các cơ quan chuyên môn của người QĐĐT kiểm tra để giảm thiểu thủ tục.

Nghị định số 10/2021/NĐ-CP đồng thời quy định rõ ràng, cụ thể hơn đối với dự toán gói thầu xây dựng. Theo đó, dự toán gói thầu xây dựng có thể xác định theo DTXD đã phê duyệt hoặc được xác định từ thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở khi người QĐĐT cho phép. Quy định này tháo gỡ những vướng mắc trong thực tiễn triển khai các dự án xây dựng công trình theo tuyến, các dự án có quy mô lớn triển khai theo từng giai đoạn (phân kỳ đầu tư).

Nâng cao trách nhiệm của chủ đầu tư

Nghị định số 10/2021/NĐ-CP tháo gỡ vướng mắc và phát huy tính chủ động, nâng cao trách nhiệm của chủ đầu tư thông qua việc giao thẩm quyền cho chủ đầu tư xem quyết định việc sử dụng, áp dụng định mức dự toán mới; định mức dự toán điều chỉnh theo đề xuất của tư vấn lập DTXD, thay cho việc phải trình người QĐĐT phê duyệt và trong một số trường hợp có yêu cầu phải lấy ý kiến thống nhất của Bộ Xây dựng trước khi ban hành như trước đây.

Cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định các nội dung liên quan đến việc xác định định mức dự toán mới; định mức dự toán điều chỉnh trong quá trình thẩm định DTXD. Bộ Xây dựng hướng dẫn và có ý kiên nếu chủ đầu tư có yêu cầu.

Nghị định cũng quy định chi tiết về nguyên tắc, kỳ rà soát, cập nhật, điều chỉnh hệ thống định mức và trách nhiệm của các Bộ, ngành, địa phương (định kỳ 03 năm/lần).

Sở Xây dựng công bố giá xây dựng

Về giá xây dựng công trình, Nghị định 10/2021/NĐ-CP xác định trên cơ sở định mức dự toán và giá các yếu tố đầu vào phù hợp với mặt bằng giá thị trường; theo đơn giá xây dựng do UBND cấp tỉnh công bố; trên cơ sở giá thị trường hoặc theo giá tương tự tại các công trình đã thực hiện.

Thẩm quyền công bố các thông tin về giá vật liệu xây dựng, thiết bị công trình, đơn giá nhân công xây dựng, giá ca máy và thiết bị thi công, giá thuê máy và thiết bị thi công xây dựng được phân cấp, ủy quyền cho Sở Xây dựng (thay vì UBND cấp tỉnh).

Tần suất công bố các thông tin về giá nói trên cũng được sửa đổi theo hướng giảm để tránh lãng phí nguồn lực, phù hợp với tình hình biến động của từng địa phương.

Ngoài các nội dung trên, Nghị định 10 đã chỉnh lý, sửa đổi, bổ sung một số quy định khác về thuê tư vấn nước ngoài, sửa đổi phạm vi chi phí quản lý dự án, sửa đổi quy định về trách nhiệm của các chủ thể trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng…

Một số lưu ý trong các thông tư hướng dẫn Nghị định số 10/2021/NĐ-CP

Hướng dẫn thực thiện Nghị định số 10/2021/NĐ-CP, ngày 31/8/2021, Bộ Xây dựng đã ban hành 03 Thông tư hướng thay thế cho 11 hướng dẫn Nghị định 68/2019/NĐ-CP.

3 thông tư gồm Thông tư số 11/2021/TT-BXD hướng dẫn một số nội dung xác định và quản lý chi phí đầu tư xây dựng; Thông tư số 12/2021/TT-BXD ban hành định mức xây dựng; Thông tư số 13/2021/TT-BXD hướng dẫn phương pháp xác định các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật và đo bóc khối lượng công trình.

Ông Đàm Đức Biên cho biết: Về cơ bản, các phương pháp xác định chi phí, hệ thống định mức mới ban hành không có nhiều thay đổi so với trước. Song có một số nội dung thay đổi cần lưu ý.

Cụ thể, Thông tư 11/2021/TT-BXD có sự thay đổi về phạm vi điều chỉnh và đổi tượng áp dụng; Cách xác định sơ bộ TMĐT, DTXD, dự toán gói thầu; Quy định chặt chẽ, rõ ràng hơn về việc công bố bộ đơn giá XDCT, công bố giá VLXD, nhân công, máy thi công tại các địa phương; Cách xác định chi phí chung, chi phí nhà tạm trong chi phí ĐTXD công trình

Thông tư số 12/2021/TT-BXD thay đổi hệ số định mức, sửa đổi, bổ sung về trị số; một số mã được bổ sung; một số thay đổi về thuyết minh áp dụng.

Nghị định số 10/2021/NĐ-CP tạo sự linh hoạt hơn trong việc lựa chọn phương pháp xác định TMĐT.

Thông tư số 13/2021/TT-BXD đã hợp nhất các văn bản hướng dẫn phương pháp xác định các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật để thuận tiện trong quản lý và có một số thay đổi trong cách xác định đơn giá nhân công, nổi bật với việc phân lại các nhóm nhân công. Một số máy và thiết bị thi công được cập nhật, công bố thêm như nhóm máy về thí nghiệm điện, trạm biến áp…

Với việc trình ban hành và ban hành kịp thời Nghị định số 10/2021/NĐ-CP và các thông tư hướng dẫn cho thấy Bộ Xây dựng không ngừng hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý chi phí đầu tư cho phù hợp với thực tiễn và đáp ứng yêu cầu quản lý, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về đầu tư xây dựng.