Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky mới đây đã đề cập đến một sáng kiến xây dựng khu định cư ở khu vực Kherson cho khoảng 500 hộ gia đình Tatar ở Crimea. Các thỏa thuận tôn trọng đã đạt được trong cuộc gặp với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ.

"Chúng tôi muốn xây dựng một khu định cư như vậy. Chúng tôi phải bắt đầu trong năm nay. Điều chúng tôi cần từ bạn là sự trao đổi và kiểm soát" - Tổng thống Zelensky nhấn mạnh.

Theo Tổng thống Ukraine, cần thiết mở một trung tâm với cơ sở hạ tầng tại trạm kiểm soát Chonhar trên biên giới hành chính với Crimea để giúp người Tatar ở Crimea có thể thoải mái đi qua. Ngoài ra, Ukraine cũng sẽ mở những con đường chất lượng cao, kết nối giao thông với khu vực này.

"Ý tưởng của tôi là thế giới sẽ thấy cách chúng tôi đối xử với mọi người, đặc biệt là với người Crimea. Bạn đến đây và thấy một city-garden nơi sẽ cung cấp mọi thứ với chất lượng cao nhất: trạm xăng, trường học, nhà trẻ, nhà ở" - ông Zelensky cho biết.

Tổng thống Zelensky cũng dự định sẽ thực hiện chương trình đơn giản hóa các thủ tục tại các cơ sở giáo dục Đại học tại Ukraine đối với những người đến từ "bán đảo Crimea bị chiếm đóng".

"Họ sẽ được nhận vào bất cứ trường đại học nào sau khi nộp hồ sơ tại trạm kiểm soát" - Tổng thống Ukraine khẳng định.

Trước các thông tin được truyền thông Ukraine đăng tải, Điện Kremlin đã có những bình luận về ý tưởng xây dựng khu vườn trong thành phố mà ông Zelensky đề cập.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã có những nhận định khá mỉa mai cho rằng người Ukraine sẽ mong muốn một thành phố như vậy chứ không phải người Crimea.

"Nếu một thành phố trong mơ được xây dựng ở Ukraine, người dân ở đó sẽ rất chào đón. Còn người Crimea, từ 5 năm trước họ đã bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý để biến giấc mơ của họ thành hiện thực" - ông Peskov khẳng định.

Người Tatar trên bán đảo Crimea được cho là một trong những "con bài mặc cả" mà Ukraine luôn kỳ vọng để lôi kéo vấn đề ở Crimea nhằm giành lại chủ quyền bán đảo này khỏi tay Nga.

Hồi tháng 5/2019, sau khi đắc cử Tổng thống Ukraine, ông Zelensky đã tuyên bố sẽ giải phóng giải phóng quê hương của người Tatar ở Crimea khỏi sự chiếm đóng của Nga.

Nhận định này của ông Zelensky đã được giới phân tích đánh giá là duy trì quan điểm của người tiền nhiệm Petro Poroshenko, coi người Tatar Crimea đã không được bày tỏ quan điểm của họ một cách rõ ràng do cuộc bỏ phiếu trưng cầu dân ý năm 2014 đã chịu sự kiểm soát của Nga.

Tuy nhiên, một cuộc thăm dò do Cơ quan Liên bang về dân tộc (FADH) tổ chức hồi tháng 2/2017 cho thấy, những người dân Tatar ở bán đảo Crimea nói rằng họ không muốn về Ukraine sống.

Cuộc thăm dò có câu hỏi: "Nếu có cơ hội, bạn sẽ muốn chuyển đến nơi ở khác trên bán đảo Crimea, vùng khác của Nga, ở Ukraine hay một nước khác?"

"Không có ai được hỏi cho biết họ muốn đến Ukraine" - ông Igor Barinov, lãnh đạo FADH cho hay.

82% các đại diện người Tatar Crimea nói họ muốn ở lại bán đảo, 10% hy vọng sẽ thay đổi nơi sống trong địa phận Crimea. 2% ý kiến sẵn sàng đến một vùng khác của Nga.

Ông Barinov nhận xét rằng, những con số này cho thấy cuộc sống của người Tatar Crimea đang thay đổi theo chiều hướng tích cực.

Lực lượng người Tatar Crimea là lực lượng thường xuyên gây kích động ở bán đảo Crimea. Tổ chức cực đoan ở bán đảo Crimea có tên là "Medjlis của người Tatar Crimea" luôn bày tỏ các nỗ lực chiếm lấy bán đảo giúp Ukraine từ tay Nga.

Tuy nhiên, đến nay, khi những người Tatar Crimea khẳng định đã muốn ở lại bán đảo của Nga và hưởng các dịch vụ cung cấp tại Nga, nỗi lo của Moscow tại bán đảo này sẽ không còn. Người dân Crimea và người Tatar Crimea sẽ chung sức xây dựng bán đảo này, bất kể những nỗ lực xâ‌m lượ‌c nào từ phía thù địch.

Ngay cả khi kế hoạch xây thành phố của Ukraine được thực hiện, nó sẽ là một bài kiểm tra thực tế cho thấy những tham vọng giành lại Crimea ở Kiev có nên được tiếp tục hay đã đến lúc dừng lại.