Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã tiết lộ với hãng NBC News rằng, trong cuộc gặp trực tuyến với Thủ tướng Canada Justin Trudeau, Hoa Kỳ và Canada đã thỏa thuận hiện đại hóa Bộ Tư lệnh Phòng thủ không gian Bắc Mỹ (North American Aerospace Defense Command - NORAD) và khởi động tiến trình đối thoại mở rộng về Bắc Cực.
Sở dĩ có sự hiện diện của NORAD là do trong thời gian qua, hai nước đã liên tục phải điều động máy bay chiến đấu F-22 Raptor (Hoa Kỳ) và CF-18 (Canada), cũng như các máy bay cảnh báo sớm và chỉ huy trên không E-3 AWACS để ngăn chặn hai máy bay ném bom chiến lược Nga Tu-160 xuất hiện gần không phận Canada.
Được biết, các máy bay mang tên lửa chiến lược Tu-160 Blackjack của Nga thường xuyên thực hiện chuyến bay theo kế hoạch trên vùng biển trung lập Bắc Băng Dương, biển Laptev, biển Barents và biển Kara ở vùng Cực Bắc với hàng chục giờ bay trên bầu trời.
Ông Joe Biden cho biết, cuộc đối thoại mở rộng giữa Hoa Kỳ và Canada về Bắc cực có trọng tâm là quân sự nhưng sẽ bao gồm các vấn đề liên quan đến an ninh lục địa, quản lý và phát triển kinh tế xã hội.
Vào ngày 23 tháng 1, có thông tin nói rằng ông Biden trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã thảo luận sơ bộ về cuộc chiến chống dịch bệnh coronavirus, khôi phục kinh tế, vấn đề biến đổi khí hậu cũng như sự hợp tác giữa các nước ở Bắc Cực.
Trong cuộc gặp mới nhất, Hoa Kỳ và Canada đã thống nhất sẽ đổi mới mạng lưới vệ tinh quốc phòng và hệ thống giám sát ở khu vực Bắc Cực để chống lại Nga.
Theo tin đưa của Wall Street Journal, trong cuộc họp trực tuyến, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã yêu cầu Thủ tướng Canada Justin Trudeau tăng chi tiêu của Ottawa dành cho việc hiện đại hóa Bộ Tư lệnh Phòng thủ Không gian Bắc Mỹ (NORAD).
Trong hệ thống này gồm các vệ tinh, trạm radar mặt đất và các căn cứ không quân - chủ yếu bố trí ở Alaska và phần Bắc Cực thuộc Canada, trong đó, hệ thống vệ tinh sẽ đóng vai trò nòng cốt.
Tờ báo Mỹ nhắc rằng, thời chiến tranh Lạnh, NORAD đã đóng vai trò quan trọng trong chiến lược kiềm chế Liên Xô, nhưng qua thời gian, hệ thống giám sát này đã trở nên lỗi thời.
Cựu cố vấn chính trị của Bộ Tư lệnh NORAD từ phía Canada là ông Michael Dawson tuyên bố với nhà báo rằng, các tên lửa hiện đại của Nga và Trung Quốc có khả năng bay với tốc độ gấp 5 lần vận tốc âm thanh và trên khoảng cách xa so với các mẫu trước đây. Do đó, hệ thống cảnh báo sớm của Mỹ-Canada ở Bắc Cực có thể không theo dõi kịp.
Báo cho biết thêm, theo đánh giá của chuyên gia từ Đại học Tổng hợp Manitoba, dự án hiện đại hóa có thể ngốn của hai nước khoảng 15 tỷ USD, trong đó Mỹ đóng góp phần lớn, còn Canada chỉ phải chi ra 6 tỷ USD.
