Trên sa mạc lớn nhất thế giới, các nhà khoa học đã phát hiện nhiều di tích về đời sống của người cổ đại như những bức tranh khắc đá trong hang động, trầm tích sông ngòi, lòng sông hồ khô cạn,… Những bằng chứng này đều cho thấy cách đây rất lâu, sa mạc Sahara không phải là hoang mạc mà là một vùng đồng bằng thích hợp cho sự sinh tồn của con người.

Điều gì đã biến đồng cỏ ốc đảo thành sa mạc? Trái đất luôn vận động và xoay tròn; vị trí của vòng quay và vòng quay của Trái đất có thể rất cố định, nhưng tốc độ quaycó thể thay đổi hàng năm. Chẳng hạn, khi Mặt trăng gần Trái đất, vòng quay của Trái đất sẽ bị ảnh hưởng bởi Mặt trăng, do đó tốc độ quay của Trái đất sẽ chậm lại và góc quay sẽ bị nghiêng trong quá trình quay.

Vòng quay có thể ảnh hưởng đến sự chiếu sáng và lượng mưa trên Trái đất, nếu không có mưa ở một khu vực nào đó thì điều gì sẽ xảy ra? Rõ ràng là hạn hán, tình trạng hạn hán kéo dài sẽ dẫn đến thiếu nguồn nước, các thảm thực vật mất đi nguồn nước sẽ từ từ khô héo và cuối cùng là mất đi và khu vực đó sẽ biến thành sa mạc giống như sa mạc Sahara.

Nếu bỏ qua lịch sử hình thành sa mạc Sahara và giải thích nó từ góc độ khoa học hiện đại, nguyên nhân hình thành sa mạc Sahara là gì?

Từ góc độ khoa học hiện đại, nguyên nhân hình thành sa mạc Sahara do lượng mưa ít hơn. Việc lượng mưa ít do ảnh hưởng bởi các yếu tố sau:

Sa mạc Sahara bị áp cao xích đạo tác mạnh khiến dòng hạ lưu chiếm ưu thế nên lượng mưa tương đối nhỏ, ngược lại rừng nhiệt đới Amazon lại bị áp thấp xích đạo tác động khiến dòng gió ngược chiếm ưu thế nên lượng mưa tương đối cao.

Thứ ba: Gió mùa, sa mạc Sahara quanh năm chịu ảnh hưởng của gió mậu dịch Đông Bắc từ đất liền, khó mang lại lượng mưa, không giống như rừng nhiệt đới Amazon, gió mậu dịch của sa mạc Sahara không đến từ hơi nước của đại dương mà từ đất liền. Gió mang từ bên trong đất liền khó có thể hoàn thành toàn bộ quá trình hoàn lưu khí quyển một mình nên sa mạc Sahara hiếm khi nhận được lượng mưa.

Thứ tư: Địa hình, Sa mạc Sahara trông có vẻ dài vô tận, nhưng nếu bạn nhìn Sa mạc Sahara từ trên trời, thì ở phía đông của Sa mạc Sahara là Cao nguyên Ethiopia. Cao nguyên Ethiopia nằm ở phía bắc sa mạc Sahara, nên nó ngăn chặn hơi nước của đại dương.

Thứ năm: Tác động của các dòng biển: Ở sa mạc Sahara gần bờ biển Bắc Phi, chịu tác động của dòng biển lạnh nên nhiệt độ và độ ẩm giảm, nguồn nước trong sa mạc lại bị suy giảm. Theo đo đạc của các nhà khoa học, nếu muốn tìm được nước trên sa mạc Sahara, chúng ta phải đào sâu bằng một tòa nhà năm mươi tầng.

Sa mạc Sahara được hình thành từ 2,5 triệu nghìn năm trước, điều đó có nghĩa là sa mạc Sahara có thể đã được hình thành từ từ trong thời đại khủng long. Do quá trình hình thành diễn ra chậm chạp nên hàng nghìn năm trước, sa mạc Sahara vẫn còn một phần là đồng cỏ và ốc đảo. Sau hàng trăm nghìn năm vận động của vỏ trái đất, địa hình bắt đầu thay đổi nên đá bị vùi lấp dưới lớp cát.

Khi đào tại một vị trí trên sa mạc Sahara, kích thước hạt cát của lớp dưới sa mạc rất khác với kích thước hạt cát của bề mặt sa mạc. Càng đào sâu, bên dưới hạt cát sẽ càng ngày càng lớn. Nếu đào sâu hơn, sẽ là đá gồm trầm tích, đá mácma và đá biến chất.

Sa mạc Sahara có một lịch sử lâu dài. Lớp đất trên bề mặt thường bị gió bào mòn tạo thành lớp cát bao phủ các tảng đá, có tác dụng bảo vệ cấu trúc địa chất của nó.

Sa mạc Sahara lớn đến mức chúng ta không thể nhìn thấy điểm cuối của nó, và nó cũng rất nguy hiểm, có rất nhiều cấm địa không xác định ở chỗ sâu trong sa mạc.