Nông dân làm giàu nhờ cây trám

Hiện, trên địa bàn xã Hà Châu (huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên) có khoảng 30 hộ dân trồng trám với số lượng khoảng 700 cây đang cho thu hoạch quả, tập trung ở các xóm Đông, Mới, Táo, Núi.

Theo người dân nơi đây, không ai nhớ rõ cây trám đen đã có ở vùng đất này từ bao giờ, chỉ biết khoảng 50-60 năm trước đã có.

Cây trám đen khi đó được người dân trồng ở những vùng đất soi, bãi bồi ven sông Cầu. Đến nay, những cây trám này đã trở thành những cây cổ thụ cao lực lưỡng, có những cây phải 2 người ôm mới xuể.

Vài năm trở lại đây, cây trám đen mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho người dân xã Hà Châu. Quả trám đen được người dân nơi đây ví như một loại vàng đen. 

Nhờ trồng trám mà nhiều hộ gia đình ở xã Hà Châu có thu nhập kinh tế ổn định, từ vài chục đến vài trăm triệu đồng mỗi năm. Nhiều gia đình trở nên khấm khá, cuộc sống ngày càng được nâng cao. Ước tính trung bình, cả xã có thu nhập vài tỷ đồng mỗi năm nhờ trồng trám.

Gia đình ông Nguyễn Văn Chiêu (xóm Táo, xã Hà Châu, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên) là một trong những hộ trồng nhiều trám trên địa bàn. Hiện, gia đình ông có khoảng 30 cây trám đen đã cho thu hoạch quả. Ngoài ra ông còn nhân giống và trồng thêm nhiều cây con khác.

Ông Chiêu cho biết, so với những loại cây trồng khác, cây trám không mất nhiều công chăm sóc mà giá trị kinh tế lại cao. Quan trọng nhất lúc mới bắt đầu trồng, còn khi cây đã ra quả ổn định thì chỉ cần bón phân cho cây phát triển là được. Cây trám có tuổi thọ lâu đời, sức sống bền bỉ, sau 7 - 8 năm trồng mới ra quả. Nhưng khi cây đã có quả thì luôn ra ổn định theo từng năm.

Ông Chiêu cho biết, có những cây trám của gia đình cho sản lượng từ 3 - 4 tạ quả, mang về thu nhập 40 - 45 triệu đồng/cây (Ảnh: Hà Thanh)

Có những cây trám cổ thụ cho sản lượng từ 3 – 4 tạ, với giá quả trám đen từ 120.000 – 150.000 đồng/kg như hiện nay sẽ mang về thu nhập khoảng 40 - 50 triệu đồng/cây.

Theo ông Chiêu, năm nay do thời tiết thất thường nên sản lượng trám có giảm đôi chút, tuy nhiên giá cả vẫn giữ ở mức ổn định. Ước tính sản lượng trám của gia đình ông trong năm nay đạt từ 1 - 1,5 tấn quả. Trám của gia đình thu hoạch đến đâu bán hết đến đó, thậm chí thương lái đến tận nhà mua mà không cần phải mang ra chợ bán.

Quả trám đen năm nay được bán với giá trung bình từ 120.000 - 150.000 đồng/kg (Ảnh: Hà Thanh)

Nhận thấy giá trị kinh tế từ cây trám mang lại, thời gian tới gia đình ông Chiêu sẽ tiếp tục mở rộng thêm diện tích trồng cây trám, trồng bổ sung trên những diện tích đất vẫn còn rộng.

Gia đình ông Nguyễn Văn Thanh (xóm Táo, xã Hà Châu, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên) hiện có khoảng 17 cây trám đen cho thu hoạch quả. Dự kiến vụ trám này, gia đình ông sẽ thu hoạch khoảng 7 – 8 tạ quả.

Dự kiến vụ trám này, gia đình ông Thanh sẽ thu hoạch với sản lượng khoảng 7 – 8 tạ quả (Ảnh: Hà Thanh)

Theo ông Thanh, sản lượng trám phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết, nếu thời tiết ít nắng và mưa nhiều vào tháng Giêng và tháng 2 thì sản lượng quả sẽ giảm đáng kể.

Ông Thanh chia sẻ, trung bình mỗi cây trám của gia đình ông cho sản lượng khoảng hơn 1 tạ quả. Năm nay do trám ra quả ít hơn nên giá bán sẽ cao hơn so với mọi năm.

Tìm cách nhân rộng cây trám

Theo kinh nghiệm của người dân nơi đây, nên trồng trám ở những khu vực nhiều ánh sáng, không bị che khuất. Cây trám phù hợp với khu vực đất tơi xốp, những soi, bãi bồi ven sông, sẽ cho chất lượng quả ngon hơn.

Cây trám thường ra hoa vào thời điểm tháng 2 âm lịch hằng năm và đến tháng 7 bắt đầu cho thu hoạch quả. Thời gian thu hoạch quả trám ngắn, chỉ kéo dài trong vòng 2 tháng.

Ngoài bán quả trám, người dân nơi đây còn chế biến quả trám thành nhiều món ăn đặc sắc như trám muối, nham trám, trám kho thịt…

Món nham trám đặc sản của xã Hà Châu được làm từ nguyên liệu chính là quả trám đen (Ảnh: Hà Thanh)

Ông Hoàng Văn Oanh – Chủ tịch UBND xã Hà Châu cho biết, hiện trên địa bàn xã Hà Châu có khoảng 700 cây trám đang cho thu hoạch quả. Trong những năm gần đây do điều kiện kinh tế phát triển nên giá trị của quả trám cũng được nâng lên. Sản phẩm thu hoạch đến đâu tiêu thụ hết đến đó. So với các cây trồng khác tại địa phương, cây trám cho hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn.

Đây là một loại cây trồng có triển vọng tốt, do đó địa phương đang có kế hoạch sẽ mở rộng diện tích trồng trám trong thời gian tới. Ngoài ra, có thể trồng bù vào những diện tích cây trồng có hiệu quả kinh tế thấp.

Bên cạnh đó, xã đang có kế hoạch đề nghị huyện quan tâm, hướng dẫn kỹ thuật trồng cây trám ghép để rút ngắn thời gian thu hoạch quả. Đồng thời, hướng tới thành lập HTX cây trám đen và mở rộng diện tích trồng trám ghép.